[Note d’archives dans la marge de
gauche par une main du XXe siècle :] 1477Date : 1477
1477CentréAjout en haut de pagea
9 septembre 1477
Secunda monitio JordanePersonne :
b–PrimaCorrection au-dessus de la
ligne, remplace : Secundac monitioNote dans la marge de gauche–b dDie martis nona mensis septembrisDate : 09.09.1477,
Jordana de BalmesCorrection par-dessus, remplace : BalmisePersonne :
de
CorsiezLieu : interrogata per dominum
officialemTerme : 1 et
f fratrem
Petrum
PascuaPersonne : loco
inquisitorisTerme : , in presentia
misAinsi,
notariiTerme : , et fratris
GermaniPersonne : ,
etcAbréviation. ; que mediante juramento dixit et recognovit
alias residentiam fecisse in
FriburgoLieu : in domo
Johannis CastelliPersonne : .
Interrogata an cognoverit sive noticiam habuerit
inCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : deg
FriburgoLieu : de
Hansone BistoPersonne : , que respondit quod non, sed
bene eum cognovit apud
CorsiezLieu : .
Interrogata ulterius
an cognoscat
Gerardum ReymondPersonne : de
SchauxLieu : Changement de langue : français, dixit quod sic
et quod eidem
GerardoPersonne : [...]Manquant (1 mot)h2 quadam
die sabatiPériode : samedi, sunt
duo anniDate : 1475, in
RivereLieu : , veniendo de vineis. Quiquidem
GerardusPersonne : i eidem
JordanePersonne : dixit :
« Veni falsa mulier, heretica, tu
fecisti mori bestias meas et adhuc habeo unum bovumAinsi
malesanum, de cuius vita non spero. Sed si
moriatur, ego te faciam comburi, quia tu es heretica ».
j–Monita est tertio et pro tertia dilationeNote dans la marge de gauche–j Tunc ipsa dixit et respondit quod nesciebatur.
k–Presentibus
AntonioPersonne : nepote domini
officialisTerme : , fratre
GermanoPersonne : ordinis PredicatorumOrganisation : ; dominus
officialis prefatus monuit dictam
JordanamPersonne : pro secunda dilatione
et assignata
[est]Omission, complété(e) par analogiel ad crasDate : 10.09.1477 pro tertia.
[Signature :] DelayensPersonne : Seing/signe notarial
–k
m–Eadem dieDate : 09.09.1477 fuit monitus
Jacobus de Panissiez alias MagnynPersonne :
pro tertia monitione. Qui interrogatus per dominum officialem
nichil confessus fuit et est assignatus
ad crasDate : 10.09.1477
ad audiendum interloqui per dominum
–m3
11 septembre 1477
nAnno Domini millesimo quatercentesimo septuagesimo septimoDate : 11.09.14774,
in
castro OchiaciLieu d’origine : , videlicet in magna aula dicti castri personaliter
constituta
JordanaPersonne : uxor
Rodulphi de BaumesPersonne : de
ChaulxLieu : parrochie
de
CorsierLieu : supra
ViviacumLieu : coram venerabili et
circonspectoAinsi viro
domino
Baptista de AycardisPersonne : vicarioTerme : et
officialiTerme : reverendi in
ChristoPersonne : patris
et domini domini
Benedicti de MonteferrandoPersonne : episcopiTerme : LausannensisOrganisation : et
comitisTerme : ,
necnon coram religioso viro fratre
Petro de PascuaPersonne : ordinis
fratrum PredicatorumOrganisation : pro parte reverendi patris fratris
Thome GogatiPersonne :
heretice pravitatis inquisitoris in civitatibus et diocesibus
LausannensiLieu : ,
GebennensiLieu : ,
SedunensiLieu : ac alibi, auctoritate apostolica specialiter deputatii,
interrogata per quos supra mediante juramento super sacrosanctis Dei
euvangeliis prius per ipsam corporaliter tactis,
o–ante esseCorrigé de : an esset–o aliquid
advisata,
quodCorrigé de : quep respondit et dixit quod de facto
heresisTerme : nichil scit et
quod in se nullum peccatum habet,
niCorrigé de : nisiq quod commisit adulterium semel
dumtaxat, et quod illud peccatum confessa fuit religioso viro fratre
Anthonio BorzelliPersonne : ordinis fratrum Predicatorum LausannensisÀ l’original : LausOrganisation : , et aliud nescit.
Qua audita, fuit monita per quos supra pro secunda monitione
sibi semper presentando misericordiam Ecclesie, assignando ipsam
ad
diem veneris futuramDate : vendredi, 12.09.1477 ad se advisandum.
Datum die r jovis
post nativitatem beate MariePersonne : virginis, anno s quo retroDate : 11.09.1477,
presentibus ibidem religiosis viris fratribus
Germano d’AcliniPersonne : et
Ludovico
CacybodiPersonne : ordinis PredicatorumOrganisation : necnon honorabilibus viris dominis
Anthonio
MichodiPersonne : et
Nycodo CutalierPersonne : cappellanis, testibus ad premissa
vocatis et rogatis.
12 septembre 1477
Anno Domini millesimo quatercentesimo septuagesimo septimo die
vero veneris post nativitatem beate MariePersonne : virginisDate : 12.09.1477, personaliter constituta prefata
JordanaPersonne : in
castro OchiaciLieu d’origine : , videlicet in magna aula coram dominis supradictis, et per ipsos interrogata
anteCorrigé de : ant esset aliquid advisata ; que
incontinenti respondit quod de facto heresis nichil scit, licet ipse sit
peccatrix et quod in se habet unum magnum peccatum.
Interrogata quod peccatum habet, dixit et respondit quod sunt
circa viginti
anni elapsiDate : 1457 quod ipsa fuit in magna differentia inter se et virum
suum in tantum quod propter debatum illum ipsa dimisit virum suum tempore
vindeniarum et ivit
u ad parentes suos in
Turre ViviaciLieu : . Et
ipsos iuvit ad vindinandum versitam tribu aut
quatuor diebusPériode : 4 jours ; post
hoc ipsa dixit parentibus suis differentiam et debatum quem habebat
cum viro suo. Qui ipsam duxerunt tunc
FriburgumLieu : . Et ipsa tunc
existente in
FriburgoLieu : , quidam socius, cuius nomen nunc ignorat,
cepit eam diligenter in tantum quod ab ipso concepit unam filiam. Videns
ille socius quod dicta
JordanaPersonne : gravidaTerme : erat, dimisit ipsam nec sibi voluit
dare aliquod juvamen, propter quod, ipsa existente in puerperio dicte
filie secrete peperit et portavit summo mane juxta fontem quando itur
ad stuphas
FriburgiLieu : infra villam. Et mulieres de mane reperierunt
dictam filiam et portaverunt ante ymaginem gloriose virginis
MariePersonne : , et revixit
fuitque, ut credit,
v–baptisatus et sepultusCorrigé de : baptisata et sepulta–v.
w–HomicidiumTerme : Note dans la marge de gauche–w Item dixit et confessa est quod hoc facto, ipsa iterum iniit mansum
versum
GrueriamLieu : ad quoddam vilagium vocatum
EstaveniLieu : . Et
ipsa
x existente ibi, iterum a quodam alio socio ipsa habuit
unum puerum
y. Qui socius nullum juvamen sibi voluit
dare. Videns dicta
JordanaPersonne : negligentiam dicti socii, fuit in magna
tristicia constituta in tantum quod ipsa existente in puerperio,
ipsa secrete peperit et ipsum puerum incontinenti retro quadam
domum sine baptissmio infoveavit sive sepelivit, et
aliud nescit.
Qua audita fuit monita per quos supra pro tertia
monitione, quatenus puram et integram veritatem confiteri vellet,
sibi presentando misericordiam Ecclesie, assignando ipsam
ad diem
sabati futuramDate : samedi, 13.09.1477 ad se advisandum. Datum die et anno quibus
supra, presentibus ibidem religioso fratre
Germano d’AcliniPersonne : ordinis fratrum
PredicatorumOrganisation : , venerabil
iCorrection par-dessus, remplace : ibusz vir
oCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : isaa domin
oCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : isab Mermeto NycodiPersonne : necnon
nobilibus viris
Johanne GaudiPersonne : et
castellanoTerme : OchiaciOrganisation : 5, testibus ad premissa
vocatis et rogatis.
13 septembre 1477
Anno Domini millesimo quatercentesimo septuagesimo
septimo die sabati post nativitatem beate MariePersonne : virginisDate : 13.09.1477, coram
prefatis dominis in loco supradicto personaliter constituta
prefata JordanaPersonne : ; per quos supra fuit monita pro quarta
monitione de gratia speciali, quatenus vellet confiteri casum
suum, presentandum sibi misericordiam Ecclesie. Et fuit interrogata
an esset aliquid advisata, que respondit quod nichil aliud
scit, nisi id quod eriDate : 12.09.1477 confessa est, videlicet de illis
duobus pueris per ipsam turpiter habitis et occisis.
Qua audita, venerabilis vir dominus Mermetus NycodiPersonne : tanquam
procurator fideiTerme : petiit et dixit quod attentis perjuriis, variationibus,
accusationibus et diffamationibus contra prefatam JordanamPersonne : laborantibus,
ipsam condempnari torture subbiciendum, donec et quousque veritas
ab ore suo habeatur.
Audientes prefati domini judices petitionem dicti procuratoris
fidei, ipsam verbis gallicis advisaverunt, videlicet quod antequam sententia
interloqutoriaTerme : legeretur, veritatem puram diceret, que, ut prius,
respondit se nichil scire.
Qua audita, venerabilis dominus officialis legit sententiam interloqutoriam
in hunc qui sequitur modum:
Dessin à la plume †
ChristiPersonne : nomine invocato, a quo
omne rectum procedit judicium, non declinantes a dextris neque
ac–InterlocutoriaNote dans la marge de gauche–ac a
sinestrisAinsi, sed equo libramine procedentes ut de vultu Dei
nostrum prodeat judicium, attenta petitione dicti procuratoris
fidei juridica et attentis tuis,
JordanePersonne : , perjuriis, diffamationibus et
accusationibus contra te laborantibus, contra te sic procedendum et
declaramus te,
JordanamPersonne : delatam
torquendamTerme : et
tortureTerme : subbicendam
fore, donec et quousque veritas ab ore tuo habeatur, citra tamen
ad
mortis periculum, sanguinis effusionem et membrorum mutilationem,
ae–de quoCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : q[uo]–ae solempniter et expresse protestamur.
Qua sententia sic lecta, procurator fidei petiit exequtioni demandari.
Quequidem JordanaPersonne : fuit ducta ad locum torture et ibidem
ligata et modicum a terra levata. Et per dominos quos
supra interrogata si esset aliquid advisata et si vellet aliquid
confiteri, que respondit quod de facto heresis nichil scit. Que fuit
deligata et relaxata. Nichil aliud voluit confiteri, quare fuit
assignata ad diem lune futuramDate : 15.09.1477 ad se advisandum et
confitendum, alias torture continuandum. Datum die et anno quibus
supraDate : 13.09.1477 et presentibus quibus supra.
15 septembre 1477
Anno Domini millesimo quatercentesimo septuagesimo septimoDate : 15.09.14776,
in aula
OchiaciLieu d’origine : coram quibus supra personaliter constituta prefata
JordanaPersonne : inquisita, et per ipsos interrogata utrum ipsa sit advisata,
que respondit quod sunt
viginti anni elapsi vel circaDate : 1457 quod ipsa
existente in
FriburgoLieu : , ipsa a quodam socio habuit unam filiam,
prout jam confessa est. Quam incontinenti post ipsius partum ipsa
portavit dictam filiam juxta fontem quando
af itur ad stuphas
infra villam
FriburgiLieu : , et incontinenti mulieres reperierunt et
ipsam portaverunt ante ymaginem virginis
MariePersonne : , et revixit fuitque
baptisata et sepulta.
Interrogata si unquam confessa fuit illud peccatum, que dixit quod
sic, videlicet domino Petro MoronPersonne : , qui eam remisit ad curatumTerme : ,
et curatus remisit ipsam domino episcopo, sed ipsa non
reperit dominum episcopum, ymo confessa est fratre Anthonio BorzelliPersonne :
ordinis fratrum Predicatorum LausannensisÀ l’original : LausOrganisation : , qui ipsam absolvitTerme : .
Item dixit quod ante dixerat quod in
GrueriaLieu : habuerat unum
ag
puerum, de quo mentita est quia numquam traxit moram in
inCorrigé de : ah GrueriaLieu : nec ibi prope.
Interrogata quare hoc dixerat, dixit quod propter hoc : credebat
quod relaxaretur a carceribus ; et aliud nescit.
Qua audita,
fuit assignata per quos supra ad diem crastinam ad se advisandum
alias ad sibi continuandum torturam.
Datum die lune ai
post nativitatem beate MariePersonne : virgini anno quo supraDate : 15.09.1477, presentibus ibidem venerabili viro
domino
Mermeto NycodiPersonne : capellano et nobili castellano
OchiaciOrganisation : testibus
ad premissa vocatis et rogatis.
17 septembre 1477
Anno Domini millesimo CCCCLXX septimo die vero mercuri post octavam aj
nativitatis beate MariePersonne : virginisDate : 17.09.1477, in
castro OchiaciLieu d’origine : personaliter constituta
prefata
JordanaPersonne : et per quos supra interrogata an esset
aliquid advisata, que respondit quod de facto heresis nichil
scit.
Item fuit interrogata per dominum inquisitorem an ipsa
sciat opera que hereticiTerme : faciunt, que dixit quod audivit
dicere quod in eorum sectaTerme : ipsi bibunt et comedunt.
Item interrogata quid bibunt et comedunt, dixit quod audivit
dicere quod
ak comedunt
carnes puerorumTerme : et quod ipsi habitant
simul more brutorum.
Interrogata cui audivit dicere, dixit quod non recordatur. Et a quo
tempore audivit talia dicere, dixit quod sunt bene viginti
anniDate : 1457.
Item interrogata quomodo vadunt, dixit quod audivit dicere quod
vadunt supra unam scobamTerme : quam ungunt quodam unguentoTerme : ,
et quod non signant se.
Item interrogata qua hora vadunt, dixit et respondit quod nescit,
quia numquam audivit dicere.
Item interrogata si aliud sciat, dixit quod non, nisi quod nocte
preterita ipsa existente in carcere, venit magna multiudo
candelarum circumcirca ipsam et quedam cultine ante ipsam.
Item interrogata cuius coloris erat lumen illarum
candelarum, dixit quod erant coloris blovazTerme : , et aliud nescit.
Qua audita, procurator fidei petiit sibi continuari torturam.
Quequidem
JordanaPersonne : ducebatur ad locum torture, ducendoque ipsam, ipsa existente prope portam torture, ipsa dixit
rogando quod rederetur in alio loco
7.
Item interrogata quare hoc dicebat, dixit et
respondit :
« Quia forsitam dyabulusTerme : est absconditus
supra me, qui non permitit me loqui ». Et hoc dicendo
quasi fuit strangulata perdiditque loquelam fere per dimidiam
horaCorrigé de : horamal ; quare fuit assignata
ad diem crastinamDate : 18.09.1477 ad se advisandum.
Datum die et anno quibus supraDate : 17.09.1477, presentibus quibus supra.
18 septembre 1477
Anno Domini millesimo quatercentesimo septuagesimo
septimo die vero jovis ante festum Sancti MatheiPersonne : apostoliDate : 18.09.1477, in
castro
OchiaciLieu d’origine : personaliter constituta prefata
JordanaPersonne : inquisita
coram prefatis dominis judicibus et per ipsos interrogata an
esset aliquid advisata, que respondit quod sic, dicendo
quod sunt bene
viginti anni elapsiDate : 1457 quod propter quendam debatum
quem habuerat cum viro suo, ipsa iniit mansum
FriburgumLieu :
ubi habuit unam filiam, prout jam dixit, et postmodum iniit
mansum apud
MarlieLieu : ad domum dicti
TacunatPersonne : . Et
ipsa existente in dicta domo, uxor dicti
TacunatPersonne : misit
ipsam ad baptitorium ad verberandum bladum, et ipsa sola
existente in dicto
baptintorioAinsi cum magna tristicia, venerunt
sex aut septem
leporesTerme : unacum quodam homine vestito
de nigro. Qui homo assimilabatur cuidam magno domino.
Qui adpropinquavit se et dixit prefate
JordanePersonne : :
« Quid facis ?
Tu habes quandam tristiciam in te. Ymo si velis facere ea que
ego dicam tibi, ego dabo tibi magnum consolamen ».
Quequidem
JordanaPersonne : dixit quod sic. Tunc dictus homo dixit sibi :
« Opportet
quod tu des michi aliquid ». Que
JordanaPersonne : dixit :
« Ego nichil
habeo ». Tunc dictus homo dixit sibi :
« Des michi aliquam partem
tui corporis ». Que
JordanaPersonne : dedit sibi unciam sui digiti
am–HomagiumTerme : Note dans la marge de gauche–am indicis manus dextre. Tunc dictus homo dixit sibi :
« Opportet
quod tu facias plus, videlicet quod tu neges Deum, gloriosam virginem
MariamPersonne : et sanctum baptisma ». Que
JordanaPersonne : negavit
Deum, gloriosam virginem
MariamPersonne : et sanctum baptisma et in signum
[homagii]Omission, complété(e) par analogiean
obsculata est sibi culum.
Item dixit quod hoc facto, dictus homo sibi deposuit dictam
unctiam sui digiti indicis manus dextre, et nichil
cruentavit.
Item interrogata in qua forma erat quando ipsa obsculata
est culum, dixit quod in forma unius hominis vestiti de nigro.
ao–Nomen dyaboliTerme : Note dans la marge de gauche–ao Item interrogata quis vocatur, dixit quod vocatur
SathanasPersonne : .
Item interrogata quomodo loquebatur, dixit quod turpiter et rauce ;
et fuit interrogata quid ipse precepit sibi, dixit quod
precepit sibi quod numquam faceret signum crucis.
Item interrogata quem credebat illum esse, respondit
et dixit quod credebat quod esset dyabolusTerme : .
Item dixit quod quadam alia vice, sunt fere
duo anniDate : 1475,
ipsa habuit debatum cum
Girardo RignaulPersonne : , qui ivit
ad quemdam locum vocatum
Molyt SoulaapLieu : Changement de langue : français8 et ibi reperit
dictam
JordanamPersonne : . Tunc dicta
JordanaPersonne : , videns dictum
GirardumPersonne : , dixit sibi :
« Quid facitis hic ? ». Tunc dictus
GirardusPersonne :
dixit sibi :
« Tu bene scies » ; dicendo sibi :
« Heretica, tu fecisti
michi mori unum equum, et habeo unum bovem qui moritur.
Ymo ego occidam te ». Et cepit ipsam per brachium,
volendoTerme :
ipsam percutere de quodam securi, sed non percusit, ymo
dimisit ipsam. Tunc ibidem venit dictus
SathanasPersonne : , qui
dixit sibi :
« Ne cures, ego dabo tibi subsidium et consolationem ».
Et tunc ipsa
dixitCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : ded[it]aq quod faciendo omagium, videlicet
negadoCorrigé de : negandoar
Deum, gloriosam virginem
MariamPersonne : et sanctum baptisma, ipsa
as–Forma homagiiNote dans la marge de gauche–as dedit sibi unctiam sui digiti indicis manus dextre et totum
corpus suum et animam.
Item interrogata quid precipiebat sibi, dixit quod precipiebat sibi
quod quando ipsa reciperet
corpus ChristiTerme : , quod ipsa
reservareCorrigé de : reservaretat[idem]Omission, complété(e) par analogieau et
quod portaret sibi.
av–De corpore ChristiNote dans la marge de gauche–av Interrogata si fecerit, dixit quod sic, quod quadam vice ipsa portavit
ad domum suam et posuit in quadam patella
fricandoAinsi
ipsum.
Item interrogata quid erat infra dictam patellam quando
ipsa posuit corpus Christi, dixit quod nichil, sed incontinenti
fuit repleta sanguine. Videns hoc, ipsa
aw
posuit
[corpus Christi]Omission, complété(e) par analogieax infra ignem. Qui ignis incontinenti fuit extinctus.
Item interrogata si omni anno ipsa dabat sibi aliquid,
que respondit quod non, sed dictus dyabolus petebat
bene sibi quod sibi daret
[...]Manquant (1 mot)ay9. Que
JordanaPersonne : dedit sibi
puerum quem habuit versus
GrueriamLieu : in quodam
vilagio vocato
EstavaeniLieu : , quem ipsa occiderat
et sepelierat retro quamdam domum sine baptismo.
Item interrogata si dictus dyabolus deportaverit
dictum puerum, dixit quod
az–credit quod sicCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : sic–az.
Item interrogata quid ipsi faciunt in secta, dixit quod
ba
homines habitant cum mulieribus more brutorum.
Item dixit quod quadam alia vice, ipsa ivit ad
quendam
locumCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : loq[um]bb supra quendam
monteCorrigé de : montembc supra BlonayLieu : ,
ubi ipsi fuerunt congregati in dicta secta.
Interrogata que hora erat, dixit quod prope mediam
noctemPériode : la nuit, et dixit quod bibebant et comedebant.
Item interrogata quid comedebant, dixit quod
carnes puerorum.
Item interrogata quem saporem habent dicte
carnes, dixit quod bonum et dulcem.
Interrogata de quo videbant, dixit quod erat ignis
et candele quarum color erat blovoz.
Item interrogata de quo fiunt candele et luchinum quod
ponitur intra, dixit quod fiunt de pinguedinibus puerorum
et luchinum de budellis puerorum.
bd–ComplexNote dans la marge de gauche–bd Item interrogata quis habitabat cum ipsa, dixit quod
Petrus
BollietPersonne : de
MarliezLieu : Changement de langue : français.
Item interrogata si magister suus unquam habitaverit cum ipsa,
dixit quod non, licet semen quod emictit est
frigidissumCorrigé de : frigidissimumbe.
Item interrogata qui erant presentes, dixit quod non cognovit
aliquem. Que fuit
assignataCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : ad[signata]bf ad diem crastinamDate : 19.09.1477 ad
se advisandum et magis confitendum.
Datum die et anno
quibus supraDate : 18.09.1477, presentibus ibidem venerabilibus viris dominis
Mermeto
NycodiPersonne : et
Ludovico NacheretiPersonne : capellanis necnon fratre
Stephano JenodiPersonne : ordinis fratrum PredicatorumOrganisation : , testibus ad premissa
vocatis et rogatis.
21 septembre 1477
Anno Domini millesimo quatercentesimo septuagesimo septimo
die vero XXma primaCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : vicesimabg mensis septembrisDate : 21.09.1477, personaliter
in
castro OchiaciLieu d’origine : constituta prefata
JordanaPersonne : ; per quos supra interrogata
si sit aliquid advisata et si omnia per ipsam confessata vera sint,
que respondit quod non, quia multa confessa est que non sunt vera, videlicet de
corpore Christi, quia numquam tractavit eomodo quo confessa est.
Item interrogata si residuum sit verum, que respondit quod non, quia ante
dixit quod negavit Deum, quod non est verum quia numquam negavit.
Item interrogata si ad instigationem alicuius hoc dix
erAjout au-dessus de la
lignebhit, que
dixit quod non, sed propter
fatuetatemCorrigé de : fatuitatembi suam ; sed bene est verum quod dyabolus
dicebat sibi quod consolaretur eam si vellet facere ea que ipse
preciperet sibi, videlicet quod obsculatur sibi culum. Que obsculata est culum.
Interrogata in qua specie erat, dixit quod in specie unius hominis vestiti
de nigro. Quomodo loquebatur, dixit turpiter et voce
bj raucamCorrigé de : raucabk.
Item interrogata si sit multum, dixit quod sunt viginti anniDate : 1457.
Interrogata quis vocatur, dixit SathanasPersonne : .
Item interrogata quem credebat esse illum cui obsculata est
culum, dixit quod credebat quod esset dyabolus.
Item dixit quod de quodam puero quem habuit non a suo viro
EstavenLieu : versus
GrueramLieu : , quem confessa est incontinenti
bl
post partum occidisse sine baptissmio et infoveasse, quod est verum,
sed numquam negavit Deum.
Qua audita, fuit assignata
ad primum adventum dominorum judicum ad se advisandum, alias
sibi continuandum torturam.
Datum die et anno quibus supraDate : 21.09.1477, presentibus
venerabilibus viris dominis
JohanneÀ l’original : Jo de RuppePersonne : curato
Sancte CrucisLieu : LausannensisLieu : 10,
Mermeto NycodiPersonne : et
Ludovico NacheretiPersonne : capellanis necnon religioso
viro fratre
Stephano JannodiPersonne : ordinis PredicatorumOrganisation : , testibus ad premissa
vocatis et rogatis.
10 novembre 1477
Anno Domini millesimo quatercentesimo septuagesimo septimo
die vero lune ante festum Sancti MartiniPersonne : yemalisDate : 10.11.1477, personaliter
constituta prefata JordanaPersonne : in castro OchiaciLieu d’origine : , per venerabilem
virum dominum officialem interrogata mediante juramento super
sacrosanctis Dei euvangeliis per ipsam prius tactis :
Primo utrum omnia per ipsam superius confessata sint vera, que
sub periculo anime sue respondit et dixit quod sic, nisi quia non
tractavit corpus Christi prout dixerat.
Item interrogata
bm–ad quemCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : in q[o]–bm locum
ipsiCorrigé de : ipsabn ibat ad sectam,
dixit quod ad quendam locum vocatum
Maret JenetLieu : Changement de langue : français11, et dixit
quod quando ipsa fuit in dicto
[loco]Omission, complété(e) par analogiebo, ipsa reperit magistrum suum
SathanasPersonne : ,
cui iterum obsculata est culum et negavit iterum Deum
ore, sed non corde.
Interrogata in qua forma erat quando obsculata est
culum, dixit quod se transfiguravit in forma unius cati.
Interrogata quomodo loquebatur ille, dixit turpiter et rauce,
videlicet habebat vocem raucam.
Item interrogata quomodo ipsa ibat ad dictam sectam,
que dixit quod dictus SathanasPersonne : magister suus dederat sibi duas
pissides, de quibus ipsa ungebat unam sedem et unam scobam,
videlicet ipsa ponebat sedem retroverte, videlicet thibias desuper et scobam
supra dictam sedem, et ponebat de pinguedinibus sibi traditis
supra et post ascendebat supra dictam scobam, et incontinenti ipsa
erat in dicta secta ; et non signabat se quando ascendebat.
Item interrogata quare non signabat se, dixit quod magister suus
deffenderat sibi.
Item interrogata qua die ipsi vadunt, dixit quod in jovisPériode : jeudi
ante gallicantumPériode : le matin.
Item interrogata de quo videbat, dixit quod erat grussusAinsi
ignis coloris blovoz et candele, sed in igne non
apparebant ligna.
Item interrogata quis faciebat candeles et de quo
fiunt, dixit quod nescit quis faciebat ; de quo erant, dixit
quod de pinguedinibus puerorum et
luchnumCorrigé de : luchinumbp de budellis.
Item interrogata quid
faciebamCorrigé de : faciebantbq in dicta secta, dixit
quod bibebant et comedebant panem et carnes puerorum.
Item interrogata si comederit et quem saporem habent,
dixit quod comedit et quod habent bonum saporem.
Item interrogata quis adportavit dictas carnes,
dixit quod nescit, quia quando ipsa applicuit dictum locum,
jam dequoquebantur in quodam grosso cacabo.
Item interrogata si comedebant satis, dixit quod satis
comedebant et bibebant, sed facta cena ipsa
tantum famebat sicut si nichil comedisset.
Item interrogata si
br–magister magisterCorrigé de : magister–br suus comedebat cum
ipsis, dixit quod non.
Item interrogata quid faciunt post cenam, dixit quod ignis
extinguitur et quod apparet quod numquam fuisset ignis. Et
hoc facto, homines habitant cum mulieribus more
brutorum, videlicet per ultra naturam.
Item interrogata qui erant presentes,
[dixit quod]Omission, complété(e) par analogiebs NycodusÀ l’original : Nyus RedetPersonne : [qui]Omission, complété(e) par analogiebt defunctus est,
bu–ComplicesNote dans la marge de gauche–bu Johannes RossazPersonne : ,
Thomas de MyvillaPersonne : de
TractaulLieu : parrochie de
AttallensLieu : ,
NycolletaPersonne : filia
Nycodi RopprazPersonne : parrochie
de
ChastelLieu : et
Marguereta bv–douz MolarCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : Samatg–bvPersonne : . Et aliud
nescit, quare fuit assignata ad primum adventum dominorum
ad se advisandum.
Datum die et anno supradictisDate : 10.11.1477, presentibus venerabilibus
viris dominis
Bartholomeo BussillietiPersonne : in utroque jure bacalario
et curato
Sancti PauliLieu : LausannensisLieu : ,
Petro PugeriiPersonne : capellano, testibus ad
premissa vocatis.
13 novembre 1477
Anno quo supra die vero jovis post festum Sancti MartiniPersonne : yemalisDate : 13.11.1477,
in palatio
12 domini nostri
LausannensisOrganisation : 13 LausaneLieu : personaliter constituta prefata
JordanaPersonne : , per venerabilem virum dominum officialem interrogata utrum omnia per ipsam
confessata vera sint, que respondit quod sic ; et si velit addi vel
diminui aliquid
bw in suo processu,
quodCorrigé de : quebx respondit quod non.
Qua audita, procurator fidei instans et prefata JordanaPersonne : inquisita
petierunt concludi et diffiniri.
Quibus auditis, conclusit dominus,
assignando dictas partes ad diem crastinam ad audiendum jus. Datum
die et anno quibus supraDate : 13.11.1477, presentibus venerabilibus viris dominis Rodulpho
BarberiiPersonne : et Petro BollietiPersonne : capellanisTerme : LausannensisÀ l’original : LausLieu : , testibus ad premissa
vocatis et rogatis.
[Signature :] De CrestoPersonne :
Seing/signe notarial
Dessin à la plume †
10 novembre 1477
14En Meret JenetLieu : Changement de langue : français et ibi reperit magistrum suum
SathanasPersonne :
et ibi
olulataCorrigé de : obsculataby est culum, et
transfiguravitCorrigé de : se transfiguravitbz in forma
unius cati, et ibi negavit Deum.
Interrogata quomodo loquebatur,
dixit quod rauce.
Interrogata qui erant presentes, dixit
Nycodus RedetPersonne :
[qui]Omission, complété(e) par analogieca defunctus est,
Johannes RossazPersonne : parrochie de
ChastellLieu : [qui]Omission, complété(e) par analogiecb defunctus est,
Thomas
de MyvillaPersonne : de
TrattaulLieu : parrochie de
AttallensLieu : ,
NycolletaPersonne :
filia
Nycodi RopprazPersonne : parrochie de
ChastelLieu : ,
Marguereta
douz MolarPersonne : .
Interrogata quomodo ibant, dixit quod magister suus dederat
cc sibi duas pissides, de quibus ungebat unam sedam
quam ponebat, dixit, tibias desuper et ponebat scobam et
ascendebat supra ; et non se signabat quia magister suus
cd
sibi
precepetCorrigé de : precepitce.
Interrogata qua hora ibant, dixit quod
cf ante gallicantumPériode : le matin
et in
die jovisPériode : jeudi.
Item dixit quod comedebant carnes puerorum
et comedit, sed numquam saturebantur.
Item dixit quod erat ignis
blovoz et quando recedebant non apparebat ignis.
Interrogata si
magister suus comedebat cum ipsis, dixit quod non.
Item dixit quod
erant candele coloris
cg blovaz ; de quo fiunt, de pinguedinibus
puerorum et luchinum de budellis.
Item in quodam loco vocato
En Laz MollytLieu : Changement de langue : français,
[vidit]Omission, complété(e) par analogiech Petrum ThomaPersonne : .
Datum
die lune ante MartiniPersonne : Date : 10.11.1477, presentibus
venerabilisCorrection par-dessus, remplace : venerici viro domino
BartholomeoCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : Bachocj
BussillietiPersonne : in utroque jure bacalario et curato
Sancti PauliLieu : et domino
Petro PegeriiPersonne : .
Processus Jordane de
BalmisPersonne : deis ChaulxLieu : Changement de langue : français
parrochie de CorsierLieu : Aligné à gauche
Reperta sunt nomina
accusatorumAligné à gauche
Extracta sunt nomina accusatorumAligné à droite
Résumé
Jordane de Baulmes, de Corsier, comparait le 9 septembre 1477, devant l’official Baptiste d’Aycard et le vice-inquisiteur Pierre de Pascua, au château épiscopal d’Ouchy. Pendant les trois premières séances, l’inculpée avoue uniquement avoir abandonné ou tué ses enfants nouveau-nés, dont elle avait accouché en secret. Le 13 septembre, suite à la quatrième monition, le procureur de la foi Mermet Nycod demande la sentence interlocutoire afin de soumettre Jordane à la question, laquelle sentence sera rendue par la cour le même jour et exécutée immédiatement, sans obtenir pourtant des aveux touchant au crime de sorcellerie. Les interrogatoires se poursuivent le 15 et aussi le 17 septembre, sans résultat évident. Au moment de commencer une deuxième séance de torture, Jordane promet à la cour d’avouer. Le 18 septembre, elle avoue et dénonce un homme, mais elle se rétracte trois jours plus tard. Finalement, le 10 novembre 1477, Jordane comparait à nouveau devant l’official au château d’Ouchy pour ratifier et poursuivre ses aveux, et elle dénonce cinq personnes (4 hommes et 2 femmes). Le 13 novembre, au château épiscopal Saint-Maire, l’inculpée ratifie à nouveau ses aveux. Ce même jour, l’official Baptiste d’Aycard clôt le procès et assigne les parties au lendemain pour la publication de la sentence [de mort par le feu].